Khô khớp không chỉ gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng ngừa là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe xương khớp.
 |
| Ảnh minh họa. |
Nguyên nhân gây khô khớp ở người trẻ có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau. Trước hết là yếu tố bẩm sinh, khi hình thái xương khớp bị thay đổi do các dị tật bẩm sinh hoặc các bệnh lý như viêm khớp, viêm đa khớp, gút, viêm bao hoạt dịch. Những vấn đề này làm suy yếu chức năng sụn khớp, giảm tiết dịch khớp, từ đó dẫn đến tình trạng khô khớp.
Một nguyên nhân khác là do sự thay đổi của nội tiết tố, đặc biệt ở nữ giới. Các hormone như estrogen có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa tế bào và ảnh hưởng trực tiếp đến sụn khớp.
Khi nồng độ estrogen tăng cao trong thời kỳ mang thai hoặc chu kỳ kinh nguyệt, nguy cơ viêm khớp cũng tăng, khiến tốc độ thoái hóa sụn khớp nhanh hơn, dễ dẫn đến khô khớp.
Thói quen sinh hoạt không lành mạnh cũng góp phần quan trọng gây nên tình trạng này. Những người ít vận động, đặc biệt là nhân viên văn phòng, thường gặp phải vấn đề khớp lỏng lẻo và dễ tổn thương.
Ngược lại, vận động quá nhiều hoặc sai cách cũng có thể làm giãn dây chằng và tổn thương sụn khớp, đặc biệt ở những người thường xuyên mang giày cao gót hoặc làm việc nặng.
Chế độ ăn uống không hợp lý, thiếu dưỡng chất, cũng là một nguyên nhân gây khô khớp. Những người không cung cấp đủ canxi, vitamin, hoặc có thói quen hút thuốc lá, uống bia rượu dễ bị suy yếu cơ xương khớp. Thừa cân, béo phì cũng gây áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, dẫn đến nguy cơ cao bị thoái hóa khớp.
Ngoài ra, chấn thương do tai nạn giao thông, thể thao, hoặc tai nạn sinh hoạt có thể gây tổn thương cơ xương khớp, làm tăng nguy cơ thoái hóa và khô khớp.
Triệu chứng của khô khớp thường bắt đầu bằng những cơn đau nhẹ khi cử động, sau đó trở nên nghiêm trọng hơn ngay cả khi đi lại hoặc chạy nhảy. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi vận động mạnh, cảm thấy khớp phát ra tiếng kêu lục cục, và có thể bị sưng đỏ, đặc biệt vào buổi sáng.
Việc điều trị khô khớp theo Ths.Trương Hữu Bảo, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cần dựa trên tình trạng bệnh cụ thể. Với các trường hợp nhẹ, bác sĩ thường kê đơn thuốc giảm đau, thuốc bổ sung sụn khớp như chondroitin hoặc collagen type 2.
Phương pháp tiêm thuốc nội khớp cũng có thể được sử dụng để giảm đau và bôi trơn khớp, giúp cải thiện chức năng vận động.
Tập vật lý trị liệu cũng là một cách điều trị hiệu quả, giúp tăng cường sức mạnh cơ và sự linh hoạt của xương khớp. Với những trường hợp nặng hơn, có thể cần đến phẫu thuật.
Phòng ngừa khô khớp ở người trẻ cần được chú trọng. Đầu tiên là xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, cung cấp đầy đủ canxi, vitamin A, D, B… từ các loại thịt, rau củ quả, và hải sản. Thứ hai là duy trì vận động hợp lý, không nên quá ít hoặc quá nhiều, đồng thời cần chú ý giữ đúng tư thế khi ngồi, nằm và vận động.
Kiểm soát cân nặng cũng rất quan trọng. Một chế độ ăn giàu chất xơ, ít chất béo cùng với kế hoạch tập luyện khoa học sẽ giúp duy trì cân nặng hợp lý, giảm áp lực lên khớp. Cuối cùng, cần cẩn trọng trong sinh hoạt hàng ngày, tránh chấn thương và sử dụng dụng cụ bảo hộ khi chơi thể thao.
Khô khớp không còn là bệnh lý chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi, mà đang ngày càng phổ biến ở người trẻ do các yếu tố sinh hoạt hiện đại. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, xây dựng lối sống lành mạnh, và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cần thiết để bảo vệ sức khỏe xương khớp từ sớm.