SKĐS – Thoát vị đĩa đệm là bệnh liên quan đến cột sống và xương khớp thường gặp. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời sẽ giúp nâng cao khả năng phục hồi, ổn định cuộc sống. Đáng lưu ý thoát vị đĩa đệm ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa, phổ biến nhất là từ 30 – 60 tuổi.
Thoát vị đĩa đệm trên thực tế khá nhiều trường hợp do không biết nguyên nhân nên có thái độ chủ quan, lơ là, không kiên trì điều trị gây nên tình trạng nhờn thuốc, các đĩa đệm dần bị thoái hóa và trở nên xơ cứng, giòn đứt, mất hẳn khả năng phục hồi.
Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm
Bệnh thoát vị đĩa đệm là dấu hiệu các lớp bao xơ bên ngoài đĩa đệm thoái hóa dẫn đến tình trạng bị rách, lớp nhân nhầy bên trong bị thoát ra ngoài, sau đó chèn ép vào lớp tủy sống hoặc rễ thần kinh tạo nên những cơn đau dữ dội, dai dẳng khi vận động hoặc làm việc nặng nhọc.
Có nhiều nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm, trong đó có các nguyên nhân sau:
– Do tuổi tác
Theo thời gian cột sống của người già cũng dần mất đi tính đàn hồi, không còn sự mềm dẻo nên rất dễ bị thoát vị đĩa đệm.
Căn bệnh này thường gặp ở những người có độ tuổi từ 40 – 75. Đây là độ tuổi có nguy cơ rất cao mắc chứng thoát vị đĩa đệm, vì các thành phần nước bên trong “nhân nhầy” có chiều hướng suy giảm dần.
Đĩa đệm cũng không còn dẻo dai do mất nước, vòng sụn bị thoái hóa và rạn nứt nên chỉ cần 1 lực tác động nhỏ cũng sẽ khiến cho nhân nhầy chui ra ngoài, chèn ép lên các dây thần kinh thắt lưng gây đau đớn.
– Do béo phì
Khi khối lượng cơ thể vượt quá mức độ cho phép, khi đó cột sống có nghĩa vụ nâng đỡ khối lượng của cơ thể gặp phải áp lực khá nặng nề.
Cột sống do phải gánh chịu khối lượng tăng quá mức khiến áp lực lớn và làm việc quá sức, lâu ngày gây nên sự thoái hóa của các hệ thống khớp xương. Đặc biệt là vùng xương thắt lưng, từ đó dễ dẫn đến chứng thoát vị đĩa đệm.
– Do thoái hóa đốt sống
Thoái hóa các đốt sống khiến cho bệnh nhân gặp vấn đề khó khăn ở các đốt cột sống.
Lúc này đĩa liên đốt và các dây chằng bị hư tổn và trở nên kém linh hoạt, không hoạt động trơn tru theo đúng chứng năng của nó. Hệ thống các mô sụn, dây chằng xung quanh đĩa đệm của đốt sống cũng bị ảnh hưởng trầm trọng, không còn đàn hồi và dẻo dai nên không đủ khả năng bảo vệ tốt các bao xơ của đĩa đệm. Điều này khiến chúng bị rách, dịch nhầy bên trong tràn ra ngoài, gây nên chứng thoát vị đĩa đệm.
Bên cạnh đó, người bị thoái hóa đốt sống còn gặp các biến chứng như gai đốt cột sống, viêm cột sống… làm các hoạt động hàng ngày bị ảnh hưởng không hề nhỏ.
Thoát vị đĩa đệm là bệnh liên quan đến cột sống và xương khớp thường gặp.
– Do chấn thương
Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm do chấn thương trong sinh hoạt hàng ngày như làm việc sai tư thế, tư thế xấu gây ảnh hưởng lớn đến cột sống. Đối tượng dễ bị mắc chứng bệnh thoát vị đĩa đệm thường là những người khom cúi nhiều, ngồi một chỗ quá lâu hoặc làm việc nặng nhọc trong thời gian dài như nông dân, bốc vác, công nhân, nhân viên văn phòng, thợ may, họa sĩ, kiến trúc sư, thợ hồ…
Việc nâng vác các vật nặng vượt quá sức mình khiến cho các đốt sống phải gánh chịu nhiều áp lực lớn, nếu liên tục xuất hiện trong thời gian dài sẽ dễ gây nên tình trạng rách bao xơ, dẫn đến di chứng là bệnh thoát vị đĩa đệm.
Ngoài ra, người bị thoát vị đĩa đệm cột sống có thể gặp phải một tai nạn trong lao động, khi chơi thể thao hoặc khi tham gia giao thông. Phần lưng của nạn nhân phải chịu những cú va đập hoặc ngã rất mạnh. Áp lực mà cơ thể phải nhận từ cú va đập này gây ảnh hưởng rất lớn cho cột sống một cách đột ngột, từ đó làm cho các đĩa đệm lệch khỏi vị trí trung tâm đốt sống, bị rạn nứt dẫn đến rách bao xơ đĩa đệm. Nhân nhày ở phía bên trong thoát và chèn vào hệ thống dây thần kinh lưng, gây đau nghiêm trọng.
– Do sinh hoạt không khoa học
Bên cạnh những vấn đề trên, người bệnh thoát vị đĩa đệm còn do một số nguyên nhân trong quá trình sinh hoạt hàng ngày như: Thói quen uống rượu bia nhiều, vì trong rượu và bia có những chất ngăn chặn quá trình tổng hợp các chất dinh dưỡng, phá vỡ sự tái tạo, hấp thụ canxi, từ đó khiến xương cột sống dần dần suy yếu.
Thói quen hút thuốc lá khiến các chất oxy khi được máu vận chuyển vào đĩa đệm mới có thể giúp bộ phận này phục hồi quá trình bị thoái hóa và tổn thương. Tuy nhiên, nếu nạp vào cơ thể quá nhiều chất nicotin trong thuốc lá hoặc xì gà sẽ làm cho cơ chế tổng hợp oxy này bị giảm sút rất nhiều.
Thói quen ăn uống không điều độ, nếu người bệnh dùng quá nhiều thức ăn nhanh, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ và thức ăn chứa nhiều photpho thì sẽ khiến cho lượng canxi trong cơ thể bị giảm sút nghiêm trọng, khiến cho các cơn đau xương khớp thêm trầm trọng.
Lời khuyên thầy thuốc
Thoát vị đĩa đệm là vấn đề thường gặp, để ngăn ngừa những nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần lưu ý phòng tránh ngay từ đầu để tránh hậu quả nghiêm trọng.
Với những người lao động trí óc, làm việc trong văn phòng thì cần nghỉ ngơi khoảng 5 phút sau khi ngồi làm việc khoảng 1 tiếng bằng cách đứng dậy đi lại quanh phòng làm việc, tập 1 vài động tác có lợi cho thắt lưng.
Người lao động chân tay cần chú ý không khiêng vác vật nặng quá sức, không cúi lưng để nhấc vật nặng lên đột ngột, mà cần ngồi xổm xuống để nâng vật lên từ từ, tránh tác động mạnh lên đĩa đệm.
Cần tập thể dục thường xuyên như bơi lội, tập yoga, aerobic, đi xe đạp… để giúp xương cột sống thêm rắn chắc và dẻo dai.
Nên bổ sung các thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất cho xương khớp như vitamin D, K, chất béo Omega-3… gồm cá hồi, sữa, trứng, cá thu, tôm, cua, đậu hà lan, đậu nành, cà chua…